Heb jij ook last van het Imposter Syndrome?
Ben jij prestatiegericht? Houd je ervan als iets perfect geregeld is? Ben je succesvol in je werk? Word je geprezen door anderen maar twijfel je toch wel eens aan jezelf? Dan zou je zomaar eens last kunnen hebben van het ‘Imposter Syndrome’.
Want hoe vaak twijfel je aan jouw capaciteiten? Ondanks jouw succes? Ondanks jouw harde werk en ondanks jouw inzet? Betrap jij jezelf er weleens op dat jij jouw leven vergelijkt met dat van een ander?
Als je een opdracht krijgt of moet presteren, ga je dan als een bezetene aan de slag? Leg jij de lat extra hoog voor jezelf? En wat voor een effect heeft deze prestatiedruk op jouw veerkracht?
En hoe zit het met dat irritante stemmetje in je (achter)hoofd dat je vertelt dat je niets bijzonders hebt gedaan. Dat het heel normaal is wat je hebt gedaan. Wie zit hier eigenlijk op te wachten? Anderen kunnen dit ook gewoon. Dat stemmetje is er zélfs wanneer je weet dat jij jouw succes hebt verdiend, toch?
Dit zijn zomaar een paar voorbeelden die we allemaal wel herkennen en bekend staan als uitwassen van het ‘Imposter Syndrome’. In het Nederlands zouden we dat het Bedriegersyndroom noemen, maar dat bekt net wat minder lekker. Het Imposter Syndroom is overigens geen officiële diagnose, het is meer een verzameling van persoonlijkheidseigenschappen die we allemaal in ons meedragen. Zowel mannen, als vrouwen ‘hebben’ ze. Het is de angst om ontmaskerd te worden en het ontstaat vaak uit de angst om niet goed genoeg te zijn. Er is een gebrek aan het vertrouwen in de eigen competenties terwijl je die wel beheerst en er is een verminderde veerkracht.
De 5 archetypische imposters
Het zou heel goed kunnen zijn, dat jij je herkent in één van deze 5 archetypische imposters:
De perfectionist
Je bent bang om fouten te maken en dat compenseer je door alles 10x te checken tot het 100% goed is. Check✅, check✅, dubbelcheck✅✅!
De superheld
Je bent bang om door de mand te vallen en dus ben jij steeds aan het bewijzen dat je beter bent dan anderen. Cape om, grote S op je borst en gaaaaan! 🦸♂️
De solist
Jij bent zó goed, dat je er geen moeite voor hoeft te doen, het is jouw aangeboren talent. Dus ga jij ook niet je best doen, want dat is een teken van zwakte. Je zal toch maar ergens tijd in stoppen en het mislukt… 🧞♀️
Het genie
Jij gaat écht geen hulp vragen, want dan komen ze erachter dat jij het niet kan. Niet goed genoeg bent. En trouwens, jij kan het veel beter dan die anderen, want die maken geheid allemaal fouten. 😉
De expert
Er is één gebied waar jij bedrieglijk in uitblinkt, ondanks al jouw ervaring en al jouw kennis. Elke keer als jij die ene taak moet uitvoeren gaat het mis. Je bent eigenlijk een soort foutenexpert 🧐.
Herkenbaar niet waar? De kans is trouwens groot dat jij je herkent in een combinatie van meerdere archetypen bedriegers. Misschien ben jij wel een perfectionistisch super genie. Of een solo superheld. Of welke andere combinatie van bovengenoemde typen dan ook.
Er schuilt een gevaar in dit syndroom en dat is dat jij jezelf voorbij kan rennen. Niet letterlijk uiteraard, maar het kan er wel toe leiden dat je meer van jezelf vraagt dan kan met alle gevolgen van dien. Het is dus zinvol om bij jezelf te raden te gaan waar jij je bevindt. Hoe weet je of jij hier last van hebt en of je misschien wel in de risicogroep valt?
Verband tussen intelligentie en het Imposter Syndrome
Er is een verband waarneembaar tussen intelligentie, opleidingsniveau en het gevoel een bedrieger te zijn. Hoe hoger iemand is opgeleid, hoe sterker je gevoelens ervaart die passen bij het Imposter Syndrome. Mensen met een hoger IQ (je zou ze ‘intelligente mensen’ kunnen noemen), een laag zelfvertrouwen, veel twijfelen én perfectionistisch zijn, lopen het grootste risico om last te krijgen van het Imposter Syndrome.
Onderzoek van Psychologie Magazine onder maar liefst 1.500 lezers, toont aan dat mensen waarbij de ouders sterk prestatiegericht waren, die overbeschermend zijn opgevoed en/of ouders hadden die veel controle uitoefenden het grootste risico lopen om zich een bedrieger te voelen. En als je denkt dat het wel overgaat als je meer ervaring opdoet, dan kom je bedrogen uit. Want carrière maken helpt maar weinig: het gevoel en de gedachten die je hebt als imposter verdwijnen helaas niet als je beter wordt in je werk.
Ook bekende mensen hebben er last van, of ze nou awards hebben gewonnen voor hun acteerprestaties, gouden platen hebben gekregen voor hun muziek of de CEO zijn van een groot bedrijf. Iedereen heeft er last van, sommige alleen meer dan anderen.
Beter presteren middels het Imposter Syndrome
Dat roept nog wel de vraag op waar het imposter syndrome nou eigenlijk goed voor is. Gelukkig is gebleken dat het ons helpt om meer te presteren, het beste uit onszelf te halen. Niet genoegen te nemen met minder dan perfect. Mensen die veel last hebben van de perceptie een bedrieger te zijn, zijn vaak zeer succesvol en presteren beter dan anderen. De prestatie van bedriegers laten juist zien dat ze zeer capabel zijn en voor buitenstaanders is dit een bevestiging dat zij op de juiste plek zitten.
Dus betrap jij jezelf op de gedachte dat een ander ergens heel goed in is en verdiend die promotie heeft gemaakt? Dan is de kans groot dat die persoon een bedrieger is. En dat relativeert weer lekker als jij dat de volgende keer ook voelt.
Hoe kan je omgaan met het Imposter Syndrome?
Maar hoe kan je dan tóch dealen met die vervelende gevoelens en dat irritante stemmetje?
Er is hoop want in 2019 publiceerde het Amerikaanse ‘Journal of Vocational Behavior’ een artikel over het imposter syndroom. Overigens noemen zij het dan weer Perceived Imposterism, maar de strekking blijft hetzelfde. In deze kwalitatieve studie onder 20 professionals, beschrijven ze diverse tactieken hoe je ermee kan omgaan. Belangrijk vertrekpunt hierin is dat het er niet om gaat dat jij feitelijk een bedrieger bent, maar om de perceptie die jij hebt van jezelf als bedrieger.
Een van de beste methoden die de onderzoekers aantroffen, is het zoeken naar steun van mensen buiten de omgeving waarin jij je een bedrieger voelt. Dit werkt nóg beter dan wanneer mensen steun zoeken van bijvoorbeeld leeftijdsgenoten of mensen met eens soortgelijke studie of achtergrond. Wanneer jij jezelf afzet tegen gelijken, in zakelijke termen zouden spreken over een peer group, dan is de kans groot dat je het tegenovergestelde bereikt. Want juist de (angst voor de) meningen van die mensen, zijn belangrijk voor jouw gevoel een bedrieger te zijn. Bij hen zal je dus juist de bevestiging vinden van jouw imposter gevoelens. Ga dus in gesprek met mensen die je vertrouwt en die niets te maken hebben met het (werk)veld waarin jij je onzeker voelt.
Er wordt ook wel gezegd dat jij het gemiddelde bent van de 5 mensen met wie jij je omringt. En dit onderzoek toont dat eens te meer aan.
Een andere methode die goed werkt is het opschrijven van jouw kwaliteiten en resultaten. Verleg daarmee jouw aandacht van wat er niet goed is naar wat je wél kan. Van onzekerheid naar kwaliteit.
Dat kan je heel simpel doen door een A4’tje te pakken, deze in het midden te vouwen en aan beide kanten van de vouw een opsomming te maken van wat jij hebt bereikt en wat jij kan.
Ervaar je dat er alleen maar gedachten opkomen over dingen die niet goed zijn gegaan of die je niet kan? Gebruik deze dan om een situatie te vinden waarin het tegenovergestelde waar was. Voor je het weet heb je een waslijst met veren die jij jezelf hebt gegeven!
Heeft het Imposter Syndrome toch te veel effect op jouw dagelijks leven en je veerkracht? Wij staan met Team Heartbeats met veel liefde voor je klaar om je hierin te ondersteunen. Wanneer jij veerkrachtiger bent krijg je meer vertrouwen in jezelf en je kwaliteiten, waardoor je jezelf niet meer dagelijks voorbij hoeft te rennen. Daarnaast willen we je meegeven; wees niet om bang om hulp te vragen! Dit is juist een kracht en je valt echt niet door de mand wanneer je dit doet.
